บันทึกอนุทินครั้งที่
3
บันทึกอนุทิน
วิชา
การจัดประสบการณ์ความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
เวลาเรียน วันอังคาร เวลา 15:00 – 17:30 น.
วันพฤหัสบดี เวลา 15:00 – 16:40 น.
อาจารย์ผู้สอน
อาจารย์กฤตธ์ตฤณน์ ตุ๊หมาด
ความรู้ที่ได้รับในการเรียนการสอนอาทิตย์ที่ 3
วันที่ 20 ม.ค.2558
การจัดประสบการณ์ความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
ศิลปะ คือ
งานช่างฝีมือเป็นงานที่มนุษย์ใช้สติปัญญาสร้างสรรค์ขึ้นด้วยความประณีต วิจิตบรรจง ฉะนั้น
งานศิลปะจึงไม่ใช่สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติแต่เป็นผลงานที่มนุษย์สร้างขึ้นมาใหม่
ศิลปะคือ ความงาม (ทางกาย ทางใจ) รูปทรง การแสดงออก
***
ศิลปะเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างสรรค์เพื่อให้เกิดความงามและความพึงพอใจ***
ศิลปะคือ….
-Art หมายถึง
มาจากภาษาลาดิน ว่า Ars ทักษะ
หรือความชำนาญ หรือความสามารถพิเศษ
-ศิลปะในภาษาไทย
มาจากภาษาสันสกฤตว่า ศิลปะ
-ภาษาบาลีว่าลิปป
มีความหมายว่า ฝีมืออันยอดเยี่ยม
ปรัชญาศิลปศึกษา
-มุ่งสนับสนุนความคิดสร้างสรรค์
-เป็นเครื่องมือในการแสดงออก
และใช้ความคิดสร้างสรรค์
-ให้ความสำคัญกับกระบวนการสร้างสรรค์งาน
-เน้นความไวในการรับรู้อารมณ์
ความคิดจากสิ่งที่มองเห็น
-ความรู้สึกที่มีอยู่เบื้องหลังผลงาน
-สนับสนุนให้เรียนรู้ ด้วยการค้นคว้า
ทดลองสิ่งใหม่ๆ
-นำไปพัฒนาชีวิตด้านอื่นๆได้
ความสำคัญของศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
-ตอบสนองความต้องการของเด็กปฐมวัย
-ชอบวาดรูป ขีดๆ
เขียนๆ
-เด็กมีความคิด จินตนาการ
-เด็กถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิด
ที่บางครั้งไม่อาจพูดหรืออธิบายได้
-เด็กต้องการ
การสนับสนุนของผู้ใหญ่
-เด็กต้องการกำลังใจ การสร้างความเชื่อมั่น
และความภาคภูมิใจ
ความสำคัญของการจัดประสบการณ์ศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
-เป็นพื้นฐานทางการศึกษาที่สำคัญสำหรับเด็กปฐมวัยด้านร่างกาย
อารมณ์ สังคม และสติปัญญา
-ช่วยจัดสรรประสบการณ์ที่มีผลต่อการเรียนรู้ให้กว้างมากขึ้น
-ช่วยพัฒนาเด็กเป็นรายบุคคล
-ช่วยส่งเสริม / กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์
ทฤษฏีที่เกี่ยวข้องกับศิลปะสร้างสรรค์
ทฤษฏีพัฒนาการ
-พัฒนาการทางศิลปะของโลเวนเฟลด์
ทฤษฏีที่เกี่ยวข้องกับความคิดสร้างสรรค์
-ทฤษฏีโครงสร้างทางสติปัญญาของกิลฟอร์ด
Guilford
นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน ศึกษาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ของสติปัญญา
-เน้นเรื่องความคิดสร้างสรรค์ -ความมีเหตุผล
-การแก้ปัญหา
ความสามารถของสมอง
แบ่งออกเป็น 3 มิติ
มิติที่ 1 เนื้อหา
เกี่ยวกับข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อที่เป็นการคิด
สองรับข้อมูลเข้าไปคิดพิจารณา 4 ลักษณะ ภาพ
สัญลักษณ์ ภาษา พฤติกรรม
มิติที่ 2 วิธีการคิด
แสดงถึงลักษณะการทำงานของสมองใน 5 ลักษณะ
-การรู้จัก การเข้าใจ -การจำ
-การคิดแบบอเนกนัย
-การคิดแบบเอกนัย -การประเมินค่า
มิติที่ 3 ผลของการคิด
แสดงถึงผลที่ได้จากการทำงานของสมองจากมิติที่ 1 และมิติที่ 2
มี 6 ลักษณะ หน่วย จำพวก ความสัมพันธ์ ระบบ การแปลงรูป การประยุกต์
ทฤษฏีโครงสร้างทางสติปัญญาของกิลฟอร์ด
สรุป เป็นทฤษฏีเกี่ยวกับโครงสร้างทางสติปัญญา ทำให้ทราบถึงความสามารถของสมองที่แตกต่างกันถึง
120 ความสามารถตามแบบจำลองโครงสร้างทางสติปัญญาในลักษณะ 3 มิติ คือ เนื้อหา 4 มิติ
วิธีการคิด 5 มิติ
และผลทางการคิด 6 มิติ รวมความสามารถทางความคิดสร้างสรรค์ด้วย คือ
วิธีคิดแบบอเนกนัย
เป็นการคิดหลายทิศทาง หลายแง่มุม
คิดได้กว้าง ซึ่งลักษณะการคิดนี้ จะนำไปสู่การประดิษฐ์คิดค้นสิ่งที่แปลกใหม่
ทฤษฏีความคิดสร้างสรรค์ของทอร์แรนซ์ (Torrance)
นักจิตวิทยา และนักการศึกษาชาวอเมริกัน
เสนอแนวคิดเกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์ว่า
-ความคล่องแคล่วในการคิด
-ความยืดหยุ่นในการคิด
-ความริเริ่มในการคิด
แบ่งลำดับความคิดสร้างสรรค์ เป็น 5 ขั้น
ขั้นการค้นพบความจริง
เป็นขั้นเริ่มต้น ค้นพบสาเหตุ
ขั้นการค้นพบปัญหา เป็นขั้นที่สามารถคิดได้และเกิดความเข้าใจปัญหา
ขั้นการตั้งสมมติฐาน
พยายามแก้ไขปัญหา หาทางออกโดยการตั้งสมมติฐาน
ขั้นการค้นพบคำตอบ
เป็นการทดลองสมมติฐาน เพื่อหาคำตอบ
ขั้นตอบรับผลจากการค้นพบ
ทดสอบสมมติฐานและสรุปสมมติฐาน เพื่อการแก้ปัญหาหรือทางออกที่ดีที่สุด
สรุป
เป็นกระบวนการของความรู้สึกไวต่อปัญหา หรือสิ่งที่ขาดหายไป
แล้วเกิดความพยายามในการสร้างแนวคิด ตั้งสมมติฐาน
ทดสอบสมติฐาน และเผยแพร่ผลที่ได้ให้ผู้อื่นรับรู้
ขั้นความคิดสร้างสรรค์นี้มีลักษณะคล้ายคลึงกับขั้นการแก้ปัญหา
ทางวิทยาศาสตร์ จึงเรียกว่า กระบวนการแก้ปัญหาอย่าสร้างสรรค์
ทฤษฏีความรู้สองลักษณะ
(สมอง สองซีก)
เป็นทฤษฏีที่ได้รับความสนใจ เกี่ยวกับการทำงานของสมองมนุษย์
การทำงานของสมองสองซีก ต่างกัน
สมองซีกซ้าย ทำงานส่วนความคิดที่เป็นเหตุผล
สมองซีกขวา
ทำงานส่วนจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์
ทฤษฏีการคิดสองลักษณะ
แพทย์หญิงกมลพรรณ ชีวพันธ์ศรี
กล่าวว่า คนเรามีสมอง 2 ซีก
สมองซีกขวา ซึ่งเป็นส่วนของจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์
สามารถพัฒนาได้มากในช่วง 4-7 ปี
สมองซีกซ้าย เป็นส่วนของความคิดที่มีเหตุผล พัฒนาในช่วง 9-12 ปี เจริญเติบโตช่วง 11-13 ปี
แนวคิดเกี่ยวกับสมองสองซีกได้ถูกนำไปใช้ประโยชน์และพัฒนาการจัดการศึกษา คือ
ผู้เรียนได้เรียนรู้และทำกิจกรรมแบบบูรณาการ มีการเรียนรูแบบวัฏจักรการเรียนรู้
หรือ 4 MAT และมีการทำกิจกรรมที่หลากหลาย
ทฤษฏีพหุปัญญาของการ์ดเนอร์ (Gardner)
ผู้เชี่ยวชาญทางด้านจิตวิทยาการศึกษา ชาวอเมริกัน
ศึกษาเกี่ยวกับความหลากหลายของสติปัญญา ผู้คิดค้นทฤษฏีพหุปัญญา
ทฤษฏีพหุปัญญาจำแนกความสามารถเอาไว้ 9 ด้าน
ได้แก่ ความสามารถด้านภาษา ความสามารถด้านดนตรี
ความสามารรถด้านกีฬาและการควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย ความสามารถด้านมนุษย์สัมพันธ์ ความสามารถด้านธรรมชาติศึกษา ความสามารถในการคิดพลิกแพลง ความสามารถด้านตรรกะวิทยาและคณิตศาสตร์ ความสามารถด้านมิติสัมพันธ์ ความสามารถด้านจิตวิเคราะห์
ลักษณะสำคัญของทฤษฏีพหุปัญญา
ปัญญามีลักษณะเฉพาะด้าน
ทุกคนมีปัญญาแต่ละด้าน ทั้ง 9 ด้านมากน้อยแตกต่างกัน
และสามารถพัฒนาให้สูงขึ้นได้ และปัญญาต่างๆสามารถทำงานร่วมกันได้
และมีความหลากหลาย
ทฤษฏีโอศา Auto
เดวิส Davis และ ซัลลิแวน Sullivan
ความคิดสร้างสรรค์นั้นมีอยู่ในมนุษย์ทุกคน และสามารถพัฒนาได้
การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ตามรูปแบบโอศา มีลำดับการพัฒนา 4 ขั้นตอน
ขั้นตอนที่ 1
ความคิดตระหนัก
การพัฒนาปรีชาญาณ การรู้จักและเข้าใจตนเอง การมีสุขภาพจิตที่สมบูรณ์
มีชีวิตที่ดีกว่าเดิม
ขั้นตอนที่ 2 ความเข้าใจ
มีความรู้เนื้อหาในเรื่องบุคลิกภาพ
เทคนิควิธีการความคิดสร้างสรรค์
ขั้นตอนที่ 3 เทคนิควิธี
การระดมสมอง การคิดเชิงเปรียบเทียบ การฝึกจินตนาการ
เทคนิคในการฝึกความคิด
ขั้นตอนที่ 4
การตระหนักในความจริงของสิ่งต่างๆ
เปิดกว้างรับประสบการณ์ต่างๆมีความคิดริเริ่มและผลิตผลงานด้วยตนเอง
พัฒนาการทางศิลปะ
เคลล็อก Kellogg ศึกษางานขีดๆเขียนๆของเด็กปฐมวัยและจำแนกได้เป็น
4 ขั้นตอน
ขั้นที่ 1 ขั้นขีดเขี่ย Placement Stage เด็กวัย 2 ขวบ
ขีดๆเขียนๆตามธรรมชาติ เป็นเส้นตรงบ้างโค้งบ้าง โดยปราศจากการควบคุม
ขั้นที่ 2 ขั้นเขียนเป็นรูปร่าง Shape
Stage เด็กวัย 3 ขวบ
ขีดๆเขียนเป็นรูปร่างมากขึ้น เขียนวงกลมได้
ควบคุมมือกับตาให้สัมพันธ์กันมากขึ้น
ขั้นที่ 3
ขั้นรู้จักออกแบบ Design Stage เด็กวัย 4 ขวบ
ขีดๆเขียนๆที่เป็นรูปร่างเข้าด้วยกัน วาดโรงเส้นหรือวาดสี่เหลี่ยมได้
ขั้นที่ 4
ขั้นการวาดแสดงเป็นภาพ Pictorial Staga เด็กวัย 5 ขวบขึ้นไป
เริ่มแยกแยะวัสดุที่เหมือนกันได้ รับรู้ความเป็นจริง
ควบคุมการขีดเขียนได้ วาดสามเหลี่ยมได้
พัฒนาการด้านร่างกาย
กีเซลล์และคอร์บีน
สรุปพัฒนาการด้านการเคลื่อนไหวของเด็กปฐมวัยตามลักษณะพฤติกรรมทางการใช้กล้ามเนื้อใหญ่และกล้ามเนื้อเล็ก
ด้านการตัด
อายุ 3-4 ปี ตัดกระดาษเป็นชิ้นส่วนเล็กได้
อายุ 4-5 ปี ตัดกระดาษเป็นเส้นตรงได้
อายุ 5-6 ปี ตัดกระดาษตามเส้นโค้งหรือรูปต่างๆได้
การขีดเขียน
อายุ 3-4 ปี เขียนรูปวงกลมตามแบบได้
อายุ 4-5 ปี เขียนรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสตามแบบได้
อายุ 5-6 ปี เขียนรูปสามเหลี่ยมตามแบบได้
การพับ
อายุ 3-4 ปี พับและพับสันกระดาษสองทบตามแบบได้
อายุ 4-5 ปี พับและพับสันกระดาษสามทบตามแบบได้
อายุ 5-6 ปี พับและพับสันกระดาษได้คล่องแคล่ว
การวาด
อายุ 3-4 ปี วาดภาพคนได้
อายุ 4-5 ปี วาดส่วนประกอบต่างๆของคนได้
อายุ 5-6 ปี วาดเป็นมิติได้
เรียน 22
ม.ค. 2558
ทำกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์
การวาดมือของตนเองใส่ลงในกระดาษโดยการที่ถ้าตรงไหนตัดกันให้ระบายสีที่ต่างกัน
ซึ่งหนูก็ได้สร้างสรรค์ผลงานออกมาได้ดังนี้…
การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะจากมือ
การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้
เนื้อหาทฤษฎีเกี่ยวกับการจัดประสบการณ์ศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัยนำมาเป็นแนวทางในการเรียนการสอนว่าเราจะสอนศิลปะอะไรให้กับเด็กให้เด็กเกิดการเรียนรู้ที่ดีนำไป
ประยุกต์ใช้กับเด็กได้ กิจกรรมการวาดมือหรือการสร้างสรรค์ศิลปะจากมือนั้นจะทำให้เด็กรู้ถึงประโยชน์ของส่วนต่างๆของร่างกายว่าร่างกายของเรานั้นสามารถนำมาสร้างสรรค์เป็นสิ่งต่างๆมากมาย
การประเมินการเรียนการสอน
ประเมินตนเอง>>> เข้าเรียนตรงต่อเวลา ตั้งใจฟังอาจารย์สอนและทำกิจกกรมที่ได้รับมอบหมายอย่างเต็มที่
ประเมินเพื่อน>>> ตั้งใจฟังอาจารย์สอนอย่างเต็มที่และเพื่อนแต่ละคนก็สร้างสรรค์ผลงานของตัวเองออกมาได้สวยงามมาก
ประเมินครูผู้สอน>>> แต่งกายสุภาพเรียบร้อย
มีกิจกรรมเกี่ยวกับศิลปะมาให้เด็กได้ทำอย่างสนุกและสร้างสรรค์มากเพราะเป็นการสอนให้เด็กรู้ว่าร่างกายของเรานั้นนำมาใช้ประโยชน์ได้และนำมาสร้างสรรค์เป็นงานศิลปะได้เช่นกัน
